Ιαπωνία: Εντόπισαν χέλι-«ζωντανό απολίθωμα» στον Ειρηνικό Ωκεανό

Ένα χέλι που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε υποθαλάσσιο σπήλαιο φαίνεται πως εξελίχθηκε... σε διαφορετικούς ρυθμούς από όλα τα υπόλοιπα είδη, αφού διατήρησε χαρακτηριστικά που συσχετίζονται με ζώα από την εποχή των δεινοσαύρων. (Πηγή: Natural History Museum & Institute of Chiba)

Ένα χέλι που ανακαλύφθηκε πρόσφατα σε υποθαλάσσιο σπήλαιο φαίνεται πως εξελίχθηκε... σε διαφορετικούς ρυθμούς από όλα τα υπόλοιπα είδη, αφού διατήρησε χαρακτηριστικά που συσχετίζονται με ζώα από την εποχή των δεινοσαύρων.

Γράφοντας στην επιθεώρηση Proceedings of the Royal Society B, οι ερευνητές χαρακτηρίζουν το εύρημά τους ως «ζωντανό απολίθωμα», δηλαδή είδος που κατάφερε να επιβιώσει για πολλές χιλιετίες με ελάχιστες αλλαγές.

Το «βάπτισαν» Protoanguilla («πρώτο χέλι») palau και πιστεύουν ότι κατοικεί στον πλανήτη εδώ και περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια! «Το χέλι έχει τόσο περίεργη εμφάνιση: έχει μεγάλο κεφάλι, σχετικά μικρό σώμα και διάφορα μοναδικά εσωτερικά χαρακτηριστικά που, εκ πρώτης όψεως, κανείς ιχθυολόγος δεν το ταυτοποίησε σωστά ως μέλος της οικογένειας των χελιών», λέει ο Μασάκι Μίγια, καθηγητής στο ιαπωνικό Πανεπιστήμιο της Τσίμπα και ένας εκ των συντακτών της έκθεσης.

Την ανακάλυψη έκανε ο δύτης Τζίρο Σακάουε, 35 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, σε σπήλαιο ανοιχτά του Παλάου. Παρότι το μήκος του δεν ξεπερνά τα 4,5 εκατοστά, το κοκκινωπό χέλι με τα ιριδίζοντα πτερύγια θάμπωσαν το Σακάουε.

Υπάρχουν περίπου 800 είδη χελιών, τα οποία ταξινομούνται σε 19 οικογένειες. Το Protoanguilla palau διαφέρει σε τέτοιο βαθμό που οι ερευνητές δημιούργησαν νέα οικογένεια για να το εντάξουν! Αξίζει να σημειωθεί ότι το αρχαιότερο χέλι μέχρι σήμερα είναι ένα απολίθωμα ηλικίας 100 εκατομμυρίων ετών. «Έχει χαρακτηριστικά που πιστεύουμε ότι είναι το ίδιο ή και πιο πρώιμα από αυτά του αρχαιότερου απολιθώματος και τα οποία χρονολογούνται από την εποχή των δεινοσαύρων», λέεο ο Μίγια.

Ενθουσιασμός και ανησυχία

Παρότι το «ζωντανό απολίθωμα» αποτελεί συνδετικό κρίκο με το μακρινό παρελθόν της Γης, η ηλικία του σπηλαίου όπου βρέθηκε «είναι υπερβολικά μικρή (110.000-10.000 χρόνια) σε σχέση με την εξελικτική ιστορία του χελιού», λέει ο Χιτόσι Ίντα, ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη. «Πιστεύω πως αυτό που βλέπουμε είναι ό,τι απέμεινε από τον οικότοπό του.» Κατά τον ερευνητή, δεν αποκλείεται αυτό το ασυνήθιστο χέλι να ζει και αλλού.

Ξένοι ερευνητές μάλιστα, όπως ο Τζον Μακόσκερ από την Ακαδημία Επιστημών της Καλιφόρνια, εκφράζουν «απογοήτευση που ένα τόσο σημαντικό χέλι βρέθηκε σε μια υποθαλάσσια σπηλιά του Παλάου». Όπως εξηγεί ο καθηγητής, «τα χέλια –ακόμη και για τους ερασιτέχνες- δεν θεωρούνται καν ψάρια, αλλά ένα υπέροχο παράδειγμα εξέλιξης των ειδών που, αντί να αναπτυχθεί, απώλεσε μέλη του σώματός του», ενώ το συγκεκριμένο εύρημα «απαντά σε πολλά ερωτήματα για την εξέλιξη των χελιών, όμως γεννά και άλλα τόσα».

Το πιο επείγον από αυτά είναι πώς μπορεί να προστατευθεί, λαμβάνοντας υπόψη τη μοναδικότητά του, αλλά και το γεγονός ότι η τοποθεσία, όπου εντοπίστηκε είναι πλέον γνωστή.

«Τόσο οι επαγγελματίες όσο και οι ερασιτέχνες δύτες έχουν πάντοτε περιέργεια για τα ζώα, ενώ όσοι εργάζονται στο χώρο των ενυδρείων, είναι γνωστό ότι θέλουν να έχουν στις δεξαμενές τους κάθε είδους ζώο», λέει ο Μασάκι Μίγια, επισημαίνοντας ότι η δημοσιοποίηση της έκθεσης θα πρέπει να λειτουργήσει ως «καμπανάκι» για την κυβέρνηση του Παλάου, προκειμένου σύντομα να ληφθούν μέτρα για την προστασία αυτού του πανάρχαιου είδους.

Nαυτεμπορική