Έρευνα: Η σαβάνα ίσως γίνει δάσος έως το 2100

Οι υψηλές συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα θα ευνοήσουν την ανάπτυξη δέντρων και ξυλωδών φυτών στη σαβάνα και στα λιβάδια της Αφρικής, καταδεικνύει νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Nature. Τα υπολογιστικά μοντέλα που χρησιμοποίησαν προβλέπουν ότι μέχρι το 2100, μεγάλα τμήματα της σαβάνας - περιοχών με αραιή βλάστηση που δεν είναι λιβάδια- θα έχουν μετατραπεί σε δάση.

Οι ερευνητές από το Κέντρο Ερευνών για τη Βιοποικιλότητα και το Κλίμα στο Πανεπιστήμιο Γκέτε της Φρανκφούρτης είδαν ότι η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στο έδαφος θα οδηγήσει σε αύξηση των δέντρων σε ολόκληρη την Αφρική. Όταν η συγκέντρωση CO2 σε αέρα και έδαφος φθάνει σε συγκεκριμένο επίπεδο, το μέγεθος και το φύλλωμα των δέντρων ενισχύονται, κάτι που σημαίνει ότι οι σαβάνες ίσως καλυφθούν με δέντρα.

Τα αποτελέσματα παλαιότερων μελετών έδειχναν ότι η αύξηση της «γονιμοποίησης» από διοξείδιο του άνθρακα δεν θα πυροδοτούσε αλλαγές στη βλάστηση, σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι μελέτες αυτές ωστόσο βασίζονταν στην πλειονότητά τους σε οικοσυστήματα του βορείου ημισφαιρίου ή σε είδη φυτών που είναι - εμπορικά- σημαντικά. Τώρα, οι ερευνητές λένε ότι η σαβάνα είναι πιθανότατα πιο ευάλωτη, καθώς τα φυτά και τα δέντρα δίνουν τη δική τους μάχη για κυριαρχία στα οικοσυστήματα.

Συγκεκριμένα, τα συμπεράσματά τους καταδεικνύουν ότι τα δέντρα στη σαβάνα «ήταν ουσιαστικά στερημένα από διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τις προβιομηχανικές συγκεντρώσεις CO2 και... η ανάπτυξή τους πραγματικά αρχίζει να γίνεται αισθητή στις συγκεντρώσεις CO2, τις οποίες βιώνουμε αυτήν τη στιγμή», όπως εξηγεί ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Στίβεν Χίγκινς.

Οι ερευνητές είδαν ότι οι περιοχές, όπου καταγράφεται ταχεία άνοδος της θερμοκρασίας ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής, είναι οι περιοχές που θα μετατραπούν ταχύτερα σε φάση, καθώς οι γρήγοροι ρυθμοί ανόδου της θερμοκρασίας επιτρέπουν στα φυτά της σαβάνας να παραμείνουν πιο ανταγωνιστικά όταν βρίσκονται αντιμέτωπα με την αύξηση των συγκεντρώσεων διοξειδίου του άνθρακα.

Όπως τονίζουν οι συντάκτες της έκθεσης, αυτή η δυνητικά καταστροφική αλλαγή δεν θα συμβεί ταυτόχρονα σε όλες τις σαβάνες. «Παρότι αυτό μπορεί να ακούγεται καθησυχαστικό, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι αυτές οι αλλαγές είναι ταχείες εάν τις δει κανείς σε γεωλογικές κλίμακες χρόνου», προειδοποιεί ο Χίγκινς συμπληρώνοντας ότι εάν οι σαβάνες αντικατασταθούν από δάση, η χλωρίδα και η πανίδα τους είναι πολύ πιθανό να αφανιστούν.