Ιορδανία-Πέτρα: Στα ίχνη του Ιντιάνα Τζόουνς

Η ρόδινη πολιτεία, το πιο διάσημο τουριστικό αξιοθέατο της Μέσης Ανατολής, είναι ένα αριστούργημα γλυπτικής που σμιλεύτηκε πριν από 2.300 χρόνια από τους αρχαίους Ναβαταίους πάνω στα πορφυρά βράχια της Νότιας Ιορδανίας

PHOTO GALLERY

Δεν μοιάζει να δημιουργήθηκε από ανθρώπινο χέρι, βάσει ενός απλού σχεδίου, μα σαν να ξεφύτρωσε από θαύμα μέσα από τον βράχο - αιώνια, γαλήνια, μαγευτική, μοναδική. Είναι ένα θαύμα φυλαγμένο σε μια ανατολίτικη χώρα, μια ροδοκόκκινη πόλη τόσο παλιά όσο και ο χρόνος...» Εκστασιασμένος ο Αγγλος ποιητής Dean Burgan κατέγραφε πριν από περίπου ενάμιση αιώνα την προσωπική του εμπειρία από την επίσκεψη στην Πέτρα. Τη μυθική πρωτεύουσα των αρχαίων Ναβαταίων, γνωστή παγκοσμίως για τα πορφυροκόκκινα αρχιτεκτονικά μνημεία της, που συναρπάζουν με την επιβλητικότητα, το αρχιτεκτονικό κάλλος και την αντοχή τους στον χρόνο.

Εξερευνήστε τον αρχαιολογικό χώρο της Πέτρας με μια καμήλα

Αντλώντας στοιχεία από την αρχαιοελληνική και τη ρωμαϊκή αρχιτεκτονική, λαξευμένοι ναοί, οικογενειακοί τάφοι, δημόσια κτίρια, κατοικίες, θέατρα, αγορές και χιλιάδες σκαλοπάτια αποτελούν τις συγκλονιστικές μαρτυρίες της Πέτρας. Σμιλευμένη από ανθρώπινο χέρι πριν από 2.300 χρόνια πάνω στα μαλακά ψαμμιτικά πετρώματα της περιοχής, η αρχαία πολιτεία της Ιορδανίας είναι ένα αξεπέραστο αριστούργημα που οφείλει την ύπαρξή της στη φυλή των Ναβαταίων, ενός δραστήριου αραβικού λαού με ανεπτυγμένο το εμπορικό πνεύμα.

Μαρτυρίες
Παρά το γεγονός ότι η Πέτρα υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πόλεις του αρχαίου κόσμου, μετά τον 13ο αιώνα «χάθηκε» από τους δυτικούς χάρτες και παρέμεινε για αιώνες ξεχασμένη μέσα στο ορεινό ανάγλυφο της ιορδανικής ερήμου. Το 1812, χάρη στην περιέργεια και την επιμονή του Ελβετού περιηγητή John Lewis Burckhart, η λησμονημένη πολιτεία αποκαλύφθηκε ξανά.

Η Πέτρα απέχει 245 χλμ. από την πρωτεύουσα Αμάν, μέσα στα γυμνά βουνά που εκτείνονται από τη Νεκρά Θάλασσα μέχρι τον κόλπο της Ακαμπα. Η εξαιρετική αρχιτεκτονική της πόλης, την έχει αναδείξει στον εντυπωσιακότερο αρχαιολογικό προορισμό της Μέσης Ανατολής και ένα από τα πιο ασυνήθιστα θεάματα του κόσμου.

Στους επισκέπτες σήμερα η Πέτρα έχει πολλά να προσφέρει: καταπληκτικές αρχαιολογικές μαρτυρίες, συναρπαστική ιστορία, τοπία που καθηλώνουν και γραφικά μονοπάτια. Για να δείτε τα κυριότερα αξιοθέατα αυτού του εκτεταμένου υπαίθριου αρχαιολογικού μουσείου, απαιτείται μια ολόκληρη ημέρα πεζοπορίας (ίσως και δύο), αλλά θα χρειαστείτε πολύ περισσότερες για να βιώσετε τη μαγεία της ιστορικής περιοχής.

Η UNESCO συμπεριέλαβε την Πέτρα στον κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς το 1985, όμως ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος της Ιορδανίας έγινε ευρέως γνωστός τέσσερα χρόνια αργότερα, χάρη στην κινηματογραφική υπερπαραγωγή «Ο Ιντιάνα Τζόουνς και η τελευταία Σταυροφορία», με πρωταγωνιστή τον Harrison Ford. Το 2007, η Πέτρα εξελέγη ως ένα από «Τα 7 νέα θαύματα του κόσμου».

Η Πέτρα και οι Ναβαταίοι
Μέχρι τον 7ο αιώνα π.Χ., σ’ όλη τη γύρω περιοχή (γνωστή ως Εδόμ) κατοικούσαν οι Εδομίτες. Ο ερχομός των Ναβαταίων από τον Βορρά της αραβικής χερσονήσου στα εδάφη της Εδόμ και η εγκατάστασή τους στην περιοχή Wadi Mousa (Κοιλάδα του Μωυσή), έγινε με πολύ αργούς ρυθμούς και ολοκληρώθηκε τον 3ο αιώνα π.Χ.

Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης αναφέρει ότι ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος, επίγονος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και βασιλιάς της Συρίας, οργάνωσε το 312 π.Χ. δύο εκστρατείες ενάντια των Ναβαταίων, για να καρπωθεί τα πλούτη που είχαν συγκεντρώσει. Απέτυχαν όμως και αυτό υποχρέωσε τον Αντίγονο να συνάψει τελικά συνθήκη ειρήνης μαζί τους, την οποία σεβάστηκαν και οι Σελευκίδες.

Μέσα στους επόμενους τρεις αιώνες, η Πέτρα εξελίχθηκε σ’ ένα σημαντικό σταυροδρόμι των εμπορικών οδών που συνέδεαν την Κίνα, την Ινδία και τη Νότιο Αραβία με την Αίγυπτο, τη Συρία, την Ελλάδα και τη Ρώμη. Οι Ναβαταίοι συνέχισαν να εμπορεύονται είδη πολυτελείας (λιβάνι, πολύτιμους λίθους, μπαχαρικά και μετάξι) και κατάφεραν σταδιακά να μεγαλώσουν το κράτος τους, που τον 1ο π.Χ. αιώνα εκτεινόταν από τη Δαμασκό έως τον Αραβικό κόλπο.

Η περίοδος της μεγάλης ακμής τοποθετείται μεταξύ της βασιλείας του Αρέθα Α’ (169 π.Χ.) και αυτής του Ραβίλα Β’ (71-106 μ.Χ.). Η πόλη της Πέτρας, που αριθμούσε περί τους 35.000 - 40.000 κατοίκους, έπαιρνε τη μορφή που παρουσιάζει σήμερα.

Η πρώτη απόπειρα των Ρωμαίων (63 π.Χ.) να καθυποτάξουν με τον στρατηγό Πομπήιο τους Ναβαταίους είχε ατυχή κατάληξη. Η ρωμαϊκή προσάρτηση ήρθε τελικά το 106 μ. Χ., όταν ο αυτοκράτορας Τραϊανός νίκησε τους Ναβαταίους και ίδρυσε την «επαρχία Πετραίας Αραβίας» με πρωτεύουσα την Πέτρα. Τον 3ο μ. Χ. αιώνα, όταν η πρωτεύουσα της επαρχίας μεταφέρθηκε στη Βόσρα και ταυτόχρονα άρχισαν οι επιδρομές των Σασσανιδών Περσών, ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την πολιτεία. Με την κατάκτηση των Αράβων η περιοχή παρήκμασε και, παρά τη σύντομη παρουσία των Σταυροφόρων, η Πέτρα εγκαταλείφθηκε οριστικά τον 13ο αιώνα.

Αν και οι αναφορές για την Πέτρα σε αρχαία κείμενα ήταν εκτενείς, η θέση της λησμονήθηκε και τα λαξευμένα οικοδομήματά της προσέφεραν καταφύγιο σε ντόπιες φυλές βεδουίνων. Η πόλη ανακαλύφθηκε το 1812, όταν ο Ελβετός περιηγητής John Lewis Burckhart, μεταμφιεσμένος σε μουσουλμάνο Βεδουίνο, και με τη δικαιολογία ότι ήθελε να προσκυνήσει τον τάφο του Ααρών, διέσχισε την κοίτη του ποταμού Wadi Mousa και αντίκρισε έκπληκτος την αρχαία Πέτρα των φιλολογικών πηγών.

Το όνομα της πόλης
Οι Ναβαταίοι ονόμαζαν την πόλη τους Ράκμου, που σημαίνει «Βράχος με χρωματιστές ραβδώσεις», ενώ οι Αραβες την αποκαλούσαν Ουάντι Μούσα (Κοιλάδα του Μωυσή). Η ονομασία Πέτρα είναι ελληνική και σύμφωνα με τον αρχαίο Ελληνα ιστορικό Ιερώνυμο από την Καρδία, δόθηκε από τους Ελληνες εμπόρους. Την άνοιξη οι κάτοικοι της Πέτρας γιόρταζαν μια θεότητα στην οποία προσέφεραν, ως θυσία, διάφορα αγαθά πάνω σε μια μεγάλη πέτρα. Η πέτρα αυτή υπάρχει ακόμα και σήμερα, βρίσκεται νοτιοδυτικά της πόλης και ονομάζεται Ουμ-αλ-Μπιγιάρα.

Μια πολιτεία λαξευμένη στα βράχια
Τα μνημεία της Πέτρας σώζονται σήμερα σε σχετικά καλή κατάσταση και στην πλειονότητά τους αποτελούσαν ταφικά κτίσματα. Η οικιστική αρχιτεκτονική στην περιοχή ήταν άλλωστε πολύ περιορισμένη, αφού οι Ναβαταίοι, παρά τον πλουτισμό και τη κοινωνική τους διαφοροποίηση, παρέμειναν άνθρωποι των καραβανιών και προτιμούσαν να ζουν στις σκηνές τους.

Οι εντυπωσιακές προσόψεις των σμιλευμένων στους βράχους κτιρίων και τάφων, φανερώνουν την εμπορική σημασία και αίγλη της Πέτρας μέχρι και τα υστερορωμαϊκά χρόνια. Μπορεί η πόλη να μην κατακτήθηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο ή τους διαδόχους του, όμως οι επιδράσεις και η μίμηση ελληνιστικών αρχιτεκτονικών τύπων ήταν καταλυτική και οδήγησε στη δημιουργία εξαιρετικών δειγμάτων της ναβαταϊκής αρχιτεκτονικής.

Μετά τη προσάρτηση της περιοχής στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, στις προσόψεις των οικοδομημάτων της πόλης εμφανίζονται παράλληλα και στοιχεία της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής.

Οι χιλιάδες τουρίστες που επισκέπτονται κάθε χρόνο την Πέτρα έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν άλλο ένα ανεξίτηλο σημάδι της ιστορίας του ανθρώπου. Κανείς δεν μπορεί να μείνει ασυγκίνητος μπροστά στο θέαμα των περίπου 3.000 κτισμάτων της νεκρόπολης των Ναβαταίων. Αν και έχουν γραφτεί πολλά για την Πέτρα, τίποτα -και κανένας- δεν μπορεί πραγματικά να σας προετοιμάσει γι’ αυτό το υπερθέαμα!

Πριν προσεγγίσετε την πόλη μπορείτε να επισκεφθείτε την πηγή Αϊν Μούσα, που υποτίθεται άνοιξε ο Μωυσής χτυπώντας δυο φορές τον βράχο. Η είσοδος στη Πέτρα γίνεται μέσω του στενού φαραγγιού Siq, που ξεπερνά σε μήκος το 1 χιλιόμετρο. Σε κάθε πλευρά του φαραγγιού ορθώνονται θεόρατοι κάθετοι βράχοι (80 μ. ύψος) με εκθαμβωτικά χρώματα και σχηματισμούς.

Κατά μήκος του φαραγγιού υπάρχουν ίχνη από ένα αρχαίο φράγμα, καθώς και αρκετά μικρά ταφικά μνημεία, όπως οι τρεις λίθινοι λαξευτοί «πυλώνες», ο τάφος με τους Οβελίσκους και το Τρίκλινο.

Στο τέλος του στενού Siq, εμφανίζεται ξαφνικά το διασημότερο και ωραιότερο μνημείο της Πέτρας, το «Θησαυροφυλάκιο» (Ελ Καζνέ), το οποίο η τοπική λαϊκή φαντασία αποδίδει στον Φαραώ. Πρόκειται για έναν υπέροχο λαξευμένο ταφικό ναό, με καθαρά ελληνιστικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά, που όμοιός του δεν υπάρχει σε όλο τον κόσμο! Η πλειονότητα των αρχαιολόγων υποστηρίζει ότι το καλοδιατηρημένο μνημείο του Ελ Καζνέ κατασκευάστηκε στα χρόνια του βασιλιά Αρέθα Γ’ Φιλέλληνος από Ελληνες τεχνίτες (85-84 π. Χ.).

Λίγο πιο πέρα, αφού περάσετε από την «οδό των Προσόψεων» (εδώ υπάρχουν δεκάδες προσόψεις τάφων διαφορετικών εποχών και τεχνοτροπιών), φτάνετε στο αρχαίο ρωμαϊκό θέατρο, με εδώλια λαξευμένα στον βράχο και υπερυψωμένη σκηνή. Χρονολογείται από τον 1ο μ.Χ. αιώνα, είναι χωρητικότητας 3.000 θεατών και κτίστηκε στη θέση παλαιότερου ελληνιστικού. Το θέατρο της Πέτρας φανερώνει τη πνευματική αφύπνιση των ντόπιων που επιτεύχθηκε με την επίδραση του Ελληνισμού.

Από την Πέτρα στην Ακαμπα
Μετά το ρωμαϊκό θέατρο, το φαράγγι ανοίγει και αποκαλύπτεται η κεντρική κοιλάδα της Πέτρας που εντυπωσιάζει με τη φυσική ομορφιά και την αρχιτεκτονική των κτισμάτων της.

Στον χώρο υπάρχουν εκατοντάδες περίτεχνα λαξευτοί τάφοι με περίπλοκα σκαλίσματα (ο τάφος της Υδρίας, ο τάφος των Λεόντων, ο τάφος των Οβελίσκων, ο Κορινθιακός τάφος, ο τάφος του Ρωμαίου στρατιώτη, κ.ά.). Αντίθετα, οι κατοικίες είναι ελάχιστες, μια και οι περισσότερες καταστράφηκαν από σεισμούς.

Από αυτό το σημείο ξεκινά και η κεντρική οδός της πόλης, που είναι περιστοιχισμένη από κιονοστοιχίες. Το κομμάτι αυτό της πόλης φέρει τη ρωμαϊκή σφραγίδα, με το Νυμφαίο, τις τρεις Αγορές, το Βασιλικό ανάκτορο, το Γυμνάσιο και το Τέμενος.

Σε αρκετή απόσταση από το κέντρο της ρόδινης πολιτείας (απαιτείται περίπου 40’ ανηφορική πεζοπορία σε 800 λαξευμένα σκαλοπάτια), ορθώνεται στην κορυφή ενός απότομου βράχου ο ναός Ελ-Ντεΐρ, που σημαίνει «Μοναστήρι».

Η κούραση της ανάβασης ξεχνιέται αμέσως, όταν βρεθείτε μπροστά σ’ ένα ακόμα υπέροχο μνημείο της Πέτρας, που χρονολογείται από τον 1ο μ.Χ. αιώνα και είναι εξ ολοκλήρου λαξευμένο στον βράχο. Από εδώ, η θέα της περιοχής είναι αποκαλυπτική, το βλέμμα απλώνεται τόσο στην κοιλάδα της Πέτρας, όσο και στο όρος Χορ, στην κορυφή του οποίου -σύμφωνα με την παράδοση- βρίσκεται ο τάφος του Ααρών.

Αν ο χρόνος είναι σύμμαχός σας, μετά την Πέτρα μπορείτε να επισκεφθείτε άλλους δύο αξιόλογους κοντινούς προορισμούς στα νότια της Ιορδανίας, την κοιλάδα Wadi Rum και τη παραλιακή πόλη Ακαμπα της Ερυθράς Θάλασσας.

Στο βιβλίο του «Seven Pillars of Wisdom» (Οι Επτά Στύλοι της Σοφίας), που συνέγραψε αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, ο Τ.Ε. Λόρενς (ο επονομαζόμενος Λόρενς της Αραβίας) περιγράφει ως «απέραντη» και «θεϊκή» την άγρια ομορφιά της Wadi Rum. Ο Αγγλος συνταγματάρχης, προκειμένου να αιφνιδιάσει την τουρκική φρουρά της Ακαμπα, είχε διασχίσει τότε την ιορδανική έρημο, περνώντας από την περιοχή της Wadi Rum.

Σαγηνευτικοί αμμόλοφοι, στενά φαράγγια, κόκκινη άμμος και πανύψηλοι γρανιτένιοι βράχοι σε ευφάνταστα σχήματα καλύπτουν σήμερα μια προστατευόμενη περιοχή 720 τ.χλμ. Την Wadi Rum μπορείτε να εξερευνήσετε με άλογα, καμήλες και τετρακίνητα οχήματα. Η περιοχή προσφέρεται για αναρριχήσεις, πεζοπορίες και ενδιαφέρουσες διαδρομές μέσα σε άγρια φαράγγια, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να διανυκτερεύσετε στην έρημο, μέσα σε σκηνές Βεδουίνων.

Τέλος, σε απόσταση 50 χλμ. της Wadi Rum, βρίσκεται η νοτιότερη πόλη της Ιορδανίας, το παραθαλάσσιο θέρετρο Ακαμπα. Οι αμμουδερές παραλίες, τα καταγάλανα νερά και η πλούσια ζωή στους κοραλλιογενείς υφάλους, σε συνδυασμό με το εύκρατο μεσογειακό κλίμα και την πολύ καλή τουριστική υποδομή, την έχουν αναδείξει ως μια από τις ομορφότερες παραθαλάσσιες πόλεις της Ερυθράς Θάλασσας και έναν μικρό παράδεισο για τους οπαδούς των καταδύσεων.

Ενα μπαρόκ «Μοναστήρι»
Το «Μοναστήρι» συναγωνίζεται σε φήμη το Ελ Κασνέ. Η πρόσοψη του ναού έχει πλάτος 50 μ. και ύψος 43 μ., χωρίζεται σε δύο επίπεδα και η πλούσια διακόσμησή του παραπέμπει σε μπαρόκ ρυθμό! Η είσοδος οδηγεί σε μια ευρύχωρη τετράγωνη αίθουσα όπου υπήρχε βωμός, ενώ αξιόλογος είναι και ο θόλος του ναού, ύψους σχεδόν 10 μ. Ο ναός Ελ-Ντεΐρ ήταν αρχικά αφιερωμένος στον θεοποιημένο βασιλιά Ομπάντας Α’, αλλά την ονομασία «Μοναστήρι» πήρε τη βυζαντινή περίοδο, όταν έγινε τόπος λατρείας των ντόπιων χριστιανών.

FAST INFO

Πότε να πάτε
Η καλύτερη εποχή για να επισκεφθείτε την Πέτρα είναι από Οκτώβριο-Μάιο. Η θερμοκρασία κυμαίνεται τότε σε «φιλικά» επίπεδα (15-20°C) και η ατμόσφαιρα είναι αρκετά καθαρή. Το καλοκαίρι, αντίθετα, ο υδράργυρος εκτοξεύεται στους 42-45°C.

Απαραίτητα έγγραφα
Για τους Ελληνες πολίτες απαιτείται η έκδοση βίζας για την είσοδο στη χώρα. Βίζα μπορείτε να πάρετε από την πρεσβεία της Ιορδανίας στην Αθήνα (Παπαδιαμάντη 21, Παλαιό Ψυχικό, τηλ. 210-6744161, Φαξ. 210-6740578, e-mail: jor_embl@otenet.gr ).Το διαβατήριό σας πρέπει να έχει εξάμηνη ισχύ.

Πώς θα πάτε
Από την πρωτεύουσα Αμάν μπορείτε να πάτε στην Πέτρα, είτε με λεωφορείο (τρεις ώρες περίπου) είτε με ταξί. Η Πέτρα δεν διαθέτει αεροδρόμιο - το κοντινότερο βρίσκεται στην παραλιακή πόλη Ακαμπα (85 χλμ., νότια).

Τι να αγοράσετε
Πριν αγοράσετε οτιδήποτε, διαπραγματευτείτε για καλύτερη τιμή. Το παζάρεμα είναι άγραφος νόμος. Από την Ιορδανία μπορείτε να φέρετε παραδοσιακά υφαντά, κεραμικά, ασημένια κοσμήματα, ναργιλέδες, ντόπια χειροτεχνήματα, ξίφη Βεδουίνων και μπουκάλια με πολύχρωμη άμμο της ερήμου.

Πότε να επισκε­φθείτε την Πέτρα
Η καλύτερη ώρα για να επισκεφθείτε την Πέτρα, ειδικά εάν σκοπεύετε να φωτογραφίσετε, είναι νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Τότε, η γωνία του ήλιου υπογραμμίζει και ενισχύει τα εκπληκτικά χρώματα των βράχων.

Μέσα μεταφοράς
Στον αρχαιολογικό χώρο δεν επιτρέπεται η είσοδος σε μηχανοκίνητα οχήματα. Αν δεν θέλετε να περπατήσετε, για να περιηγηθείτε στη Πέτρα μπορείτε να νοικιάσετε άλογο, γαϊδούρι, καμήλα ή και άμαξα.

Το Θησαυ­ρο­φυλάκιο
Με το Ελ Κασνέ οι Ναβαταίοι γλύπτες έφτασαν την τέχνη τους σε πολύ υψηλό επίπεδο. Η διώροφη πρόσοψη του μνημείου έχει ύψος 45 μ. και πλάτος 25 μ. και ήταν στολισμένη με αγάλματα. Στο εσωτερικό υπάρχει μια μεγάλη αίθουσα σε σχήμα κύβου, με ακμή περίπου 13,5 μ., καθώς και άλλες τρεις μικρότερες. Στον δεύτερο όροφο της πρόσοψης ξεχωρίζει μια λαξευμένη υδρία. Οι Βεδουίνοι πίστευαν ότι η υδρία έκρυβε στο εσωτερικό της έναν θησαυρό, γι’ αυτό και επανειλημμένα την είχαν πυροβολήσει, για να την παραβιάσουν. Αυτή η παράδοση εξηγεί και την ονομασία «Θησαυρο­φυλάκιο».

Είσοδος και περιήγηση
Η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο κοστίζει περίπου 26 ευρώ και το εισιτήριο ισχύει για δυο μέρες. Κατά την περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο, φορέστε άνετα παπούτσια, ανάλαφρα ρούχα και καπέλο για τον ήλιο, ενώ έχετε μαζί σας ένα παγούρι με νερό.

ΔΙΑΜΟΝΗ

ΠΕΤΡΑ
Στο χωριό Wadi Mousa, που θεωρείται η κοντινότερη βάση για εξορμήσεις στην Πέτρα, υπάρχουν δεκάδες καταλύματα, από ξενοδοχεία 5 αστέρων μέχρι ενοικιαζόμενα δωμάτια. Συστήνονται: «Grand View Hotel» (00962 3 2156871, www.grandview.com.jo ), «Crowne Plaza Re­sort Pe­tra» (00962 3 2156266,www.crowneplaza.com ), «Petra Marriott Hotel» (00962 3 215 6407, www.petramarriott.com ), «Silk Road Hotel» (00962 3 2157222 www.petrasilkroad.com ) και «Amra Pa­­lace Hotel» (00962 3 2157070, www.amrapalace.com ).

ΑΚΑΜΠΑ
Η Ακαμπα βρίσκεται σε καθεστώς Duty Free και διαθέτει αρκετά πολυτελή ξενοδοχεία. Προτείνονται: «Aqaba Movenpick Resort» (00962 3 2034020, www.moven­pick-aqaba.com ), «Inter­co­ntinental Hotel» (00962 3 2092222, www.ichotels­group.com ) και «Radis­son Blu Tala Bay Re­sort» (00962 3 2090777, www.radissonblu.com ).

ΦΑΓΗΤΟ

ΠΕΤΡΑ
Στην Ιορδανία μπορείτε να τρώτε άφοβα στα εστιατόρια, αλλά προτιμήστε να πίνετε μόνο εμφιαλωμένο νερό. Για αραβική κουζίνα, προτιμήστε τα εστιατόρια "ARABI", "AL WARDEH AL SHAMIEH" και "RED CAVE".

ΑΚΑΜΠΑ
Προτιμήστε τα εστιατόρια των ξενοδοχείων "AQABA MOVENPICK RESORT", "INTERCONTINENTAL HOTEL" και "AQABA GULF HOTEL".

Κωνσταντίνος Μητσάκης

ΕΘΝΟΣ