Τετάρτη 4 Ιανουαρίου 2012

Εξωγήινης προέλευσης οι «απίθανοι» ημικρύσταλλοι;


( Φωτογραφία: Πολ Στάινχαρντ, Πανεπιστήμιο Πρίνστον )
Πριν από τριάντα χρόνια, ο Ισραηλινός χημικός Νταν Σέχτμαν διατύπωσε τη θεωρία των ημικρυστάλλων, υλικών μεταξύ κρυστάλλων και γυαλιών που θα μπορούσαν να υφίστανται μόνο σε συνθήκες εργαστηρίου. Οι περισσότεροι συνάδελφοί του απέρριψαν αρχικά τη θεωρία, ορισμένοι μάλιστα χλευάζοντάς τον, όμως ο Σέχτμαν δικαιώθηκε πέρυσι κερδίζοντας το Νόμπελ Χημείας για την ανακάλυψή του. Τώρα, γεωλόγοι υποστηρίζουν ότι το μοναδικό παράδειγμα ημικρυστάλλων που έχει βρεθεί στη Φύση, προέρχεται στην πραγματικότητα... από το Διάστημα.

Οι ημικρύσταλλοι διακρίνονται από τους συμβατικούς κρυστάλλους από την έλλειψη συμμετρίας, ενώ παρουσιάζουν διαφορετικές χημικές και ηλεκτρικές ιδιότητες. Το 2009, ο Λούκα Μπίντι από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και συνάδελφοί του εντόπισαν ημικρυστάλλους μέσα σε δείγματα ορυκτών από τα όρη Κοριάκ της Σιβηρίας. Η ανακάλυψή τους κατεδείκνυε ότι τα αντικείμενα αυτά μπορούν να διατηρηθούν σταθερά σε φυσικές συνθήκες. Οι ερευνητές ωστόσο δεν κατόρθωσαν να δώσουν μια απάντηση στο πώς σχηματίζονται οι ημικρύσταλλοι που περιέγραφε ο Σέχτμαν ή πώς έφθασαν εδώ.
Μέχρι σήμερα. Ο Μπίντι και συνάδελφοί του όπως ο Πολ Στάινχαρντ από το Πρίνστον υποστηρίζουν σε έκθεσή τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences ότι οι ημικρύσταλλοι δεν δημιουργήθηκαν στη Γη, αλλά έφθασαν εδώ μέσω μετεωριτών. Με τη μέθοδο της μαζικής φασματομετρίας, οι ερευνητές μελέτησαν διαφορετικές μορφές του οξυγόνου που περιέχει το επίμαχο πέτρωμα. Το μοτίβο των ισότοπων οξυγόνου δεν παρέπεμπε σε κανένα από τα γνωστά ορυκτά που υπάρχουν στη Γη, αλλά έμοιαζε με αυτό που απαντάται σε έναν τύπο μετεωριτών.
Οι ενδείξεις δεν σταματούν εδώ. Η μορφή πυριτίου που βρέθηκε στα ορυκτά μπορεί, κατά τους ερευνητές, να σχηματιστεί μόνο σε συνθήκες εξαιρετικά μεγάλης πίεσης, όπως όταν ένας μετεωρίτης προσκρούει στην επιφάνεια της Γης. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα ρωσικά πετρώματα σχηματίστηκαν πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, στις απαρχές του ηλιακού μας συστήματος.
Η ανακάλυψη καταδεικνύει ότι οι ημικρύσταλλοι μπορούν να σχηματιστούν στο Διάστημα, όμως οι ερευνητές εξακολουθούν να μη γνωρίζουν πώς σχηματίζονται έξω από το εργαστήριο, στη Φύση. Το μόνο σίγουρο, κατά το Στάινχαρντ, είναι ότι «η Φύση τα κατάφερε υπό συνθήκες, τις οποίες εμείς θεωρούσαμε εντελώς τρελές».
Πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια: