Εντοπίστηκαν οι αρχαιότερες μαύρες τρύπες στο σύμπαν

Η ηλικία τους φτάνει τα 13 δισ. έτη

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων κατάφερε να «δει» τις πιο αρχέγονες μαύρες τρύπες που έχουν ποτέ εντοπιστεί στο σύμπαν, η «ηλικία» των οποίων εκτιμάται σε 13 δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι επιστήμονες μπόρεσαν να ανακαλύψουν αρχέγονα κβάζαρ, δηλαδή τους πυρήνες πολύ πρώιμων γαλαξιών που περιέχουν ενεργές μαύρες τρύπες, οι οποίες περιβάλλονται από λαμπερούς δίσκους (μεγέθους όσο όλο το ηλιακό μας σύστημα!) περιστρεφόμενης ύλης, η οποία «απορροφάται» σπειροειδώς προς το κέντρο της μαύρης τρύπας.
Τέτοιοι δίσκοι είναι ανάμεσα στα πιο φωτεινά αντικείμενα στο σύμπαν, με συνέπεια να είναι δυνατό, παρά την τεράστια απόσταση στον χώρο και τον χρόνο, οι αστρονόμοι να μελετήσουν με σχετική λεπτομέρεια τις φυσικές ιδιότητές τους.
Το φως των κβάζαρ-μαύρων τρυπών που ανακαλύφθηκαν, χρειάστηκε περίπου 13 δισ. χρόνια για να φτάσει στον πλανήτη μας, με άλλα λόγια βλέπουμε αυτές τις μαύρες τρύπες όπως ήσαν γύρω στο ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά το αρχικό «Μπιγκ Μπανγκ» της δημιουργίας.
Η ανακάλυψη, υπό τον Λινούα Ζιάνγκ του αμερικανικού πανεπιστημίου της Αριζόνα, με τη συμμετοχή ερευνητών των γερμανικών Ινστιτούτων Αστρονομίας και Εξωπλανητικής Φυσικής Μαξ Πλανκ, συνιστά την πρώτη φορά που παρατηρήθηκε ένα τόσο μακρινό και αρχαίο κβάζαρ, ουσιαστικά δηλαδή μια μαύρη τρύπα στο αρχικό στάδιο της εξέλιξής της.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο «Σπίτσερ» της NASA για να παρατηρήσουν υπέρυθρο φως από τα υπερβολικά μακρινά κβάζαρ, τα οποία δεν περιβάλλονταν από τεράστια νέφη ύλης, όπως οι πιο σύγχρονες μαύρες τρύπες. Το πολύ πρώιμο σύμπαν δεν περιείχε καθόλου σκόνη, συνεπώς τα πρώτα άστρα και γαλαξίες δεν περιείχαν σκόνη.
Ήσαν πολύ καυτά και ακτινοβολούσαν έντονα, όμως δεν περιείχαν σωματίδια σκόνης.
Με «φωτιά χωρίς καπνό» τα παρομοίασαν οι αστρονόμοι, που πρώτοι έκαναν την ανακάλυψη.
Οι επιστήμονες, κάνοντας υπολογισμούς, συμπέραναν ότι υπάρχει σχέση αναλογίας ανάμεσα στην μάζα (το μέγεθος) της κεντρικής μαύρης τρύπας ενός κβάζαρ και της ύλης (σκόνης) που την περιβάλλει, πράγμα που δείχνει μια εξελικτική διαδικασία: η μαύρη τρύπα διογκώνεται γρήγορα «ρουφώντας» τη γύρω ύλη της και, παράλληλα, όλο και περισσότερη καυτή σκόνη παράγεται διαχρονικά.
Η εργασία των αστρονόμων θα παρουσιαστεί αυτή την εβδομάδα στο περιοδικό “Nature”.

ΕΝΕΤ